هر ساله در سراسر دنيا دزدان، وجوه نقد، جواهرآلات و سایر اجناس قيمتي را به سرقت ميبرند که اين سرقتها دربرگیرنده مبالغ هنگفتي میباشد و با وجود بکارگیری سيستمهاي پيشرفته در كارخانهها، منازل و واحدهاي تجاري، سارقان حرفهاي همچنان به كار خود ادامه ميدهند. از آن جمله دزدان منازل مسكوني، دله دزدان فروشگاهها، كيف زنها، سارقان بانكها و جواهرفروشيها، دزدان انبارهاي كالا، سارقان مسلح و دیگر گروههاي فعال در اين زمينه اشاره کرد.
با در نظر گرفتن ضررهای بسیاری كه به سبب اين دزديها براي انسانها به وجود میآید، حدود صد سال پيش براي نخستین بار مؤسسه لويدز لندن اقدام به ارائه بيمهنامه سرقت نمود.
به طور كلي بيمه دزدي و سرقت موارد زیر را تحت پوشش قرار میدهد :
الف- بيمه سرقت از منازل مسكوني
ب- بيمه سرقت از واحدهاي تجاري و صنعتي (مغازهها، ادارات، انبارها، كلوپهاي ورزشي و كارخانهها)
پ- بيمه دزدي از بانكها
اين نوع بيمهنامه، خطر دزدي و خسارات وارده به بيمهگذار در پی دزدي را تحت پوشش قرار میدهد. به طور معمول بيمه سرقت با بيمهنامههای دیگر تركيب ميشود كه از رايجترين آنها میتوان به تركيب با بيمه آتشسوزي اشاره نمود.
۱- موارد تحت پوشش بيمه
شایان ذکر است كه بيمه سرقت موظف است خسارات وارده در اثر سرقت (فقدان كالا) و يا خساراتی که در پی دزدی به اشياء مورد بيمه وارد میگردد و يا خسارات وارده به محلي كه اشياء مورد بيمه در آن قرار دارد را جبران نماید.
اما بيمه سرقت در صورتی خسارات وارده به اموال را جبران مینماید كه سرقت همراه با شكستن حرز باشد و سارق يا سارقان به يكي از راههای زير اقدام به سرقت در محل مورد بيمه کرده باشد:
- شكستن در يا پنجره و يا سوراخ كردن سقف و ديوار
- ورود مخفيانه به محل مورد بيمه
- ورود به محل بيمه شده از طريق بالا رفتن از ديوار
- وارد شدن از در مورد بيمه شده از طریق كليدهاي ساختگي
- باز كردن در با كليدهاي اصلي به شرطی که كليدهاي مذکور به گونهای غيرقانوني و از طریق دزدي در اختيار دزدان قرار گرفته باشد.
با نظر به مطالب مذکور، تمامی خسارات وارد به اشياء مورد بيمه نظیر سرقت، وارد شدن خسارت به اشياء و يا خود مورد بيمه، غارت اموال بيمه شده چه با اعمال زور و سانحه همراه باشد و چه نباشد، تحت پوشش بيمه قرار میگیرد.
همچنین میتوان در بيمه سرقت منازل مسكوني وجوه نقد، فلزات قيمتي و اوراق بهادار را تا مبلغ مشخصی با توافق بيمهگر تحت پوشش بیمه قرار داد كه به طور معمول در اين قبیل موارد حدود تعهدات بيمهگر محدود است. سرقتهاي مسلحانه از بانكها هنگام حمل وجوه نقد میان شعب و خزانه و يا موجودي صندوقها و پشت گيشهها هم مطابق شرايط خاصي تحت پوشش قرار ميگيرد.
همچنین خسارات ناشی از خطراتی همچون تصادف اتومبيل حامل وجوه نقد، حوادث مربوط به هواپيماي حامل وجوه نقد و اوراق بهادار، از جمله هواپيماربايي تحت پوشش بيمه سرقت قرار میگیرد. به طور معمول حق بيمه در این نوع بيمهنامهها در مورد خزانهها با توجه به نوع خزانه و امكانات ايمني و نگهداري آن معین میگردد، در حالی كه وجوه در راه و در جريان حمل و همچنين وجوه موجود در شعبه و گيشه برحسب حجم گردش پول در طول سال و با توجه به امكانات ايمني محاسبه میشود. معمولاً در سرقت از بانكها، سرقتهاي همراه با شكستن حرز و يا سرقتهاي مسلحانه تحت پوشش بيمه قرار ميگيرند. اما سرقت به وسیله كاركنان بيمهگذار(كاركنان بانك) تحت پوشش بیمه قرار نمیگیرد. در بیمه سرقت بانكها، با در نظر داشتن نوع فعاليت آنها، اوراق بهادار، مسكوكات طلا و ارزهاي خارجي هم تحت پوشش قرار خواهند گرفت.
۲- مواردی که خارج از تعهدات بيمهگر است (استثنائات)
در انواع بيمهنامه سرقت، موارد زير مورد تعهد بيمهگر نیست. مگر اينكه برخی از آنها با پرداخت حق بیمه اضافی و با توافق قبلي بيمهگر و بيمهگذار تحت پوشش قرار گيرند.
- خسارات وارده به وجوه نقد، ارزهاي خارجي، تمبر، سفته و انواع اوراق بهادار
- خسارتهای ناشي از تباني و همدستي دزد با هر يك از كاركنان و مستخدمان بيمهگذار
- خساراتی که مستقيماً از اشعه يونزا، راديواكتيويته، تشعشعات و سوختههاي هستهاي و فضولات اتمي و يا مواد منفجره در محل مورد بيمه ایجاد میشوند.
- خسارات ناشي از جنگ داخلي و خارجي، غارت، اقدامات خصومتآمیز دشمن خارجي، شورش، بلوا، ضبط، قيام و ملي شدن
- عدمالنفع حاصل از خسارت
- عدم صداقت و امانت كاركنان بيمهگذار
- اشتباهات دفتري، حسابداري و كامپيوتري که به صورت عمدي يا سهوي رخ دهد.
- خسارات ناشي از حمل پول در وسيله حمل بدون محافظ، غیر از مواردي كه اضطراري و معقول باشد.