یکی از سؤالاتی که برای کارمندان حقوقبگیر چه دولتی و چه غیردولتی پیش میآید این است که حق بیمه چیست؟ چگونه از حقوق کسر میگردد؟ سهم کارگر و کارفرما در پرداخت حق بیمه چگونه محاسبه میشود؟ مبنای محاسبه آن چیست؟ حق بیمه چه مواردی را شامل میشود؟ برای پاسخ به این سؤالات متن زیر را بخوانید:
حق بیمه چیست؟
مطابق ماده٢ قانون تامین اجتماعی، به مبالغی که طبق این قانون و برای بهرهمندی از مزایای آن به سازمان پرداخت میگردد حق بیمه اتلاق میشود. کل مبلغ حق بیمه معادل ۳۰ درصد از حقوق میباشد که ۲۳ درصد از آن سهم کارفرما و هفت درصد باقیمانده نیز سهم کارگر است و هر ساله نرخ آن تعیین میگردد.
پرداخت حق بیمه به عهده چه کسی است؟
با توجه به مطالب مذکور هزینه بیمه تامین اجتماعی معادل ۳۰% حقوق شماست که ۲۳% سهم کارفرما و ۷% سهم شماست. کارفرما مسئولیت پرداخت حق بیمه را برعهده دارد. که در صورت عدم پرداخت این مبلغ در زمان مشخص، جریمه خواهد شد. جریمه ماهانه ۲% است. کارفرما موظف است تا آخرین روز ماه بعد پس از تنظیم لیست حقوق و دستمزد، یک نسخه از آن را به انضمام حق بیمه سهم کارفرما و کارگر به سازمان تأمین اجتماعی ارائه نماید. بخش حسابداری نیز مسئول تنظیم سند مربوط به محاسبه بیمه و پرداخت آن خواهد بود.
نحوه محاسبه حق بیمه تامین اجتماعی
با توجه به این که حق بیمه تامین اجتماعی ۳۰ درصد از مبلغ دستمزد را به خود اختصاص میدهد، بنابراین حق بیمه تامین اجتماعی متناسب با مبلغ دستمزد محاسبه میگردد. به عنوان مثال در سال ۹۷ حداقل حقوق و دستمزد یک میلیون و ۱۱۵ هزار تومان بوده لذا کل مبلغ حق بیمه تامین اجتماعی برای سال ۱۳۹۷ معادل ۳۶۷ هزار و ۲۱۷ تومان بوده که سهم کارفرما ۲۸۸ هزار و ۵۳۳ تومان و سهم کارگر معادل ۸۵ هزار و ۶۸۴ تومان محاسبه شده است.
مزایا پرداخت حق بیمه و داشتن بیمه تأمین اجتماعی
- بیمههای درمانی، حوادث و بیماریها و دریافت غرامت دستمزد ایام بیماری
- دریافت کمک هزینه بارداری
- دریافت کمکهزینه ازدواج
- دریافت هزینههای اروتز و پروتز، سمعک، عینک طبی و ویلچر
- دریافت مستمری ازکارافتادگی، بازنشستگی
- دریافت بیمه بیکاری
بیمه بیکاری تامین اجتماعی چیست؟
۳% از ۲۳% حق بیمه پرداختی توسط کارفرما به بیمه بیکاری اختصاص مییابد. البته در مشاغل سخت و زیانآور کارفرما میبایست ٤% مستمری شغل مربوطه را ضمن حقبیمه، بیمه بیکاری را پرداخت نماید.
حق بیمه از چه بخشی از حقوق کسر نمیگردد؟
کلیه پرداختیها همچون مزد، حقوق، کارمزد و یا هرگونه وجه و مزایا نقدی و غیرنقدی که در ازای کار به شخص بیمهشده پرداخت میگردد، مشمول بیمه تأمین اجتماعی میشود به استثنای مواردی که به شرح زیر میباشند:
- بازخرید ایام مرخصی
- حق همسر
- عیدی
- حق شیر
- حق التضمین
- خسارت اخراج و سنوات پایان کار
- هزینه سفر و مأموریت
- پاداش نهضت سوادآموزی
در چه مواردی کارفرما میتواند از حقوق کارگر برداشت کند؟
قانونگذار ارزش بسیاری برای حقوق و دستمزد کارگران قائل است بنابراین فقط در موارد زیر اجازه برداشت از حقوق کارگر را دارد:
• موردی که قانون اجازه داده باشد. همچون حق بیمه و مالیات
• مواردی که دادگاه مجوز برداشت از حق بیمه داده شده باشد.
• پرداخت اقساط وامهای پرداختی توسط کارفرما
• چنانچه مبلغی اضافه در پی اشتباه در انجام محاسبات، به کارگر پرداخت شده باشد
• اخذ اجاره بها خانه سازمانی که توسط کارفرما در اختیار کارگر قرار گرفته است.
• دریافت وجوهی که کارگر بابت اجناس دریافتی از شرکت تعاونی متعد شده
منظور از مزایای مستمر و غیرمستمر چیست؟
مزایای مستمر و غیرمستمر دو نوع از پرداختهای متداول، برپایه استمرار در پرداخت هستند.
مزایای مستمر
مزایایی که در چندین ماه متوالی، علاوه بر حقوق اصلی به کارگران پرداخت میگردد و به طور معمول در حکم حقوقی موجود است.
مانند: جذب- حق اولاد- حق مسکن ـ مرزى- فوقالعادههای بدى آبوهوا- شرایط محیط کارـ محرومیت از تسهیلات زندگى- محل خدمت- اشتغال خارج از مرکزـ نوبتکاری- کشیک- حق ایاب و ذهاب
مزایای غیرمستمر
مزایایی که به صورت ثابت پرداخت نمیشوند و ممکن است هرچند ماه یکبار به کارگران پرداخت گردد.
مانند: اضافهکار- پاداش آخر سال- پاداش انجام کار- عیدی- هزینه تهیه لباس- بهرهوری- خسارت اخراج- فوقالعاده مسافرت مربوط به شغل – بازخرید خدمت.
