نحوه پرداخت دیه راننده مقصر حادثه توسط شرکت‌های بیمه

پرداخت و عدم پرداخت دیه راننده مسبب حادثه

بحث پرداخت و عدم پرداخت دیه راننده مسبب حادثه توسط شرکت‌های بیمه همواره چالشی برای بسیاری از بیمه‌گذاران و زیان‌دیدگان حوادث رانندگی بوده است. بیمه اجباری یا شخص ثالث خسارت‌های وارده به اشخاص ثالث را پرداخت می‌کند. شخص ثالث به راننده و سرنشینان خودروی خسارت‌دیده و سرنشینان خودروی مقصر حادثه به جز راننده مسبب حادثه گفته می‌شود. با توجه به این تعریف در صورت بروز حوادث رانندگی آیا به راننده مقصر حادثه دیه تعلق می‌گیرد؟ پاسخ این پرسش در ادامه بررسی خواهد شد.

تغییرات اعمال شده در قانون جدید بیمه شخص ثالث در حمایت از راننده مقصر حادثه

مطابق قانون جدید بیمه شخص ثالث که در اردیبهشت سال 1395مصوب گردیده است، هر شخص به استثنای راننده مسبب حادثه که به دلیل حوادث موضوع این قانون دچار خسارت بدنی و یا مالی شود شخص ثالث نامیده می‌شود. به همین دلیل، برای پوشش دادن صدمات بدنی وارده بر راننده مقصر، بایستی به همراه بیمه شخص ثالث، پوشش اجباری دیگری تحت عنوان بیمه حوادث راننده نیز ارائه گردد. در گذشته و طبق قانون قبلی بیمه شخص ثالث، فقط غرامت صدمات بدنی شدید همچون نقص عضو، از کار افتادگی دائم چه به صورت جزئی و چه کلی و فوت به راننده مقصر حادثه یا بازماندگانش پرداخت می‌شد. اما در قانون جدید و با تغییرات اعمال شده به منظور حمایت بیشتر از خانواده‌ها، سایر خسارت‌های جانی مانند هزینه‌های پزشکی و دیه جراحات جزئی تر همچون شکستی‌ها و جراحات وارد بر بدن نیز به راننده مقصر پرداخت خواهد شد.

ماده 3 قانون جدید بیمه شخص ثالث
مالکان وسایل نقلیه مکلف هستند برای پوشش خسارت‌های بدنی وارده به راننده مسبب حادثه، حداقل به میزان دیه مرد مسلمان در ماه غیرحرام، بیمه حوادث دریافت کنند؛ مبنای محاسبه میزان خسارت قابل پرداخت به راننده مقصر، برابر با دیه فوت یا دیه و یا ارش جرح با فرض وارد شدن خسارت بدنی به مرد مسلمان در ماه غیرحرام و هزینه معالجه آن می‌باشد. سازمان پزشکی قانونی بایستی با درخواست راننده مسبب حادثه یا شرکت بیمه مربوط، نوع و درصد صدمه بدنی واردشده را تعیین و اعلام نماید. آیین‌نامه اجرائی و حق بیمه مربوط به این بیمه‌نامه به پیشنهاد بیمه مرکزی پس از تصویب شورای عالی بیمه به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

شرایط پرداخت غرامت به رانندگان مقصر

پرداخت غرامت به راننده مقصر فقط در صورت داشتن گواهینامه معتبر متناسب با خودرو امکان‌پذیر است. اگر راننده مسبب حادثه‌ در یک حادثه رانندگی دچار آسیب بدنی شده باشد، قادر به دریافت خسارت از بیمه نخواهد بود. و چنانچه راننده مسبب حادثه گواهینامه معتبر نداشته باشد، بیمه‌گر بیمه‌نامه شخص ثالث راننده مقصر بایستی مطابق ماده 15 بیمه شخص ثالث بدون هیچ شرط و اخذ تضمین، خسارت زیان‌دیدگان را جبران نماید و پس از آن می‌تواند به قائم مقامی خسارت‌دیدگان از طریق مراجع قانونی نسبت به پس گرفتن تمام یا بخشی از مبالغ پرداخت شده به شخصی که مسبب حادثه بوده است اقدام نماید.

مهلت اعلام حادثه به بیمه‌گر

طبق ماده 9 آیین‌نامه اجرایی ماده (3) قانون بیمه اجباری خسارات وارده به اشخاص ثالث در اثر سوانح ناشی از وسایل نقلیه (بیمه حوادث راننده مسبب حادثه) بیمه‌گذار باید بیمه‌گر را طی مدت 60 روز از بروز حادثه آگاه نماید. در صورتیکه بیمه‌گر به هر طریقی همچون اعلام شخص بیمه‌شده یا وراث یا نماینده قانونی وراث از وقوع حادثه مطلع گردد این تکلیف از بیمه‌شده ساقط می‌گردد. اما اگر بیمه‌گر بتواند نزد مراجع قضایی ثابت کند که عدم انجام این تکلیف در مهلت تعیین شده سبب خساراتی برای او گردیده است، می‌تواند خسارات وارده را از وجه قابل پرداخت کسر نماید، مگر این‌که بیمه‌گذار بتواند ثابت کند به علتی خارج از اراده خود توانایی انجام این تکلیف را نداشته است.

مدارک لازم جهت پرداخت تعهدات بیمه به رانندگان مقصر

برای پرداخت خسارت بدنی بایستی اصل یا تصویر برابر با اصل مدارک زیر ارائه گردد :
• ارائه مدرک بیمه نامه‌ خودرو یا هرگونه مدرکی که نشان‌دهنده دارا بودن پوشش بیمه باشد
• ارائه گزارش افسر راهنمایی و رانندگی یا گزارش یگان انتظامی یا نظریه کارشناس یا هیأت کارشناسی منتخب مراجع قضایی حسب مورد
• ارائه گواهینامه رانندگی راننده مسبب حادثه یا مدرکی که نشان‌دهنده داشتن گواهینامه متناسب با وسیله نقلیه مربوطه باشد
• مدارک شناسایی راننده مقصر
• ارائه خلاصه پرونده بالینی راننده مقصر در صورت معالجه یا بستری شدن در مراکز درمانی
• ارائه گواهی پزشکی قانونی که در آن نوع و درصد صدمه بدنی وارده به راننده مقصر حادثه مشخص شده است
• گواهی فوت یا جواز دفن که توسط پزشکی قانونی صادر و تأیید شده باشد و شناسنامه باطل شده متوفی در صورتی که راننده مسبب حادثه فوت شده باشد
• گواهی انحصار وراثت در صورت فوت راننده مقصر
ماده 11 آیین‌نامه اجرایی ماده 3
بیمه‌گر باید حداکثر طی مدت بیست روز پس از تاریخ تکمیل مدارک، مبلغ خسارت را مطابق مقررات این آیین‌نامه پرداخت کند.
تبصره ۱۔ در صورتی که بیمه‌گر باوجود کامل بودن مدارک اقدام به پرداخت خسارت نکند، مکلف است علاوه بر اصل خسارت، به ازای هر روز تأخیر معادل نیم در هزار مبلغ خسارت را به بیمه‌گذار پرداخت کند.

نحوه دریافت هزینه‌های پزشکی راننده مسبب حادثه از بیمه تکمیلی

اگر به دلایلی همچون نداشتن گواهینامه معتبر، راننده مقصر امکان دریافت خسارت از بیمه شخص ثالث را نداشته باشد، می‌تواند برای دریافت هزینه‌های پزشکی و معالجه‌ی صدماتی که از طریق حادثه به شخص وارد شده از بیمه تکمیلی استفاده نماید. البته در صورتی که راننده مقصر به هر دلیلی قادر به دریافت خسارت از بیمه شخص ثالث نباشد. پس اگر در یک سانحه رانندگی، راننده مقصر امکان استفاده از بیمه شخص ثالث را داشته باشد و خسارت‌های بدنی حادثه از این طریق به او پرداخت گردد، دیگر امکان استفاده از بیمه تکمیلی برای او میسر نخواهد بود. با توجه به توضیحات داشتن بیمه تکمیلی برای بهره‌مندی از پوشش بیمه‌ای مناسب توصیه می‌گردد.